Przykłady rozwiązywania układów równań liniowych jednorodnych o stałych współczynnikach przy użyciu macierzy wykładniczej
Przykład 1:
Wyznaczyć rozwiązanie problemu początkowego:
W pierwszej kolejności wyznaczamy wartości własne macierzy \( \hskip 0.3pc A\hskip 0.3pc \)
zatem \( \hskip 0.3pc \lambda_1=1,\hskip 0.3pc \lambda_2=2,\hskip 0.3pc \lambda_3=3\hskip 0.3pc \) są jednokrotnymi wartościami własnymi macierzy \( \hskip 0.3pc A \).
Wyznaczamy teraz podprzestrzenie własne dla \( \hskip 0.5pc \lambda_1,\hskip 0.5pc \lambda_2\hskip 0.5pc \) i \( \hskip 0.3pc \lambda_3 \).
Dla \( \lambda_1=1. \)
Zatem podprzestrzeń własna \( \hskip 0.3pc V_1^{(0)}\hskip 0.3pc \) ma postać
Dla \( \lambda_2=2. \)
Zatem podprzestrzeń własna \( \hskip 0.3pc V_2^{(0)}\hskip 0.3pc \) ma postać
Dla \( \lambda_3=3. \)
Zatem podprzestrzeń własna \( \hskip 0.3pc V_3^{(0)}\hskip 0.3pc \) ma postać
Macierze \( \hskip 0.3pcJ,\hskip 0.3pc P \) i \( \hskip 0.3pc P^{-1}\hskip 0.3pc \) mają więc postać:
Ponieważ \( \hskip 0.3pc A=P\cdot J\cdot P^{-1},\hskip 0.3pc \) więc
Uwaga 1:
Jeżeli szukamy rozwiązania ogólnego układu równań
\( \tilde{c_1},\ldots ,\hskip 0.3pc \tilde{c_n}\hskip 0.3pc \) są to dowolne stałe rzeczywiste.
W takiej sytuacji nie ma potrzeby wyznaczać macierzy odwrotnej: \( \hskip 0.3pc P^{-1},\hskip 0.3pc \) ponieważ dla dowolnego stałego wektora \( \hskip 0.3pc C\hskip 0.3pc \) istnieje \( \hskip 0.3pc \tilde{C}\hskip 0.3pc \) takie, że \( \hskip 0.3pc\tilde{C}=P^{-1}\cdot C \).
Wyznaczamy wartości własne macierzy \( \hskip 0.3pcA\hskip 0.3pc \):
zatem \( \hskip 0.3pc\lambda_1=1,\hskip 0.3pc \lambda_2=i,\hskip 0.3pc \lambda_3=-i\hskip 0.3pc \) są jednokrotnymi wartościami własnymi macierzy \( \hskip 0.3pc A \).
Wyznaczamy teraz podprzestrzenie własne dla \( \hskip 0.3pc \lambda_1,\hskip 0.3pc \lambda_2\hskip 0.3pc \) i \( \hskip 0.3pc\lambda_3 \).
Dla \( \lambda_1=1. \)
Zatem podprzestrzeń własna \( \hskip 0.3pc V_1^{(0)}\hskip 0.3pc \) ma postać
Dla \( \lambda_2=i. \)
Zatem podprzestrzeń własna \( \hskip 0.3pc V_2^{(0)}\hskip 0.3pc \) ma postać
Dla \( \lambda_3=-i. \)
W tym przypadku \( \hskip 0.3pc V_3^{(0)}=\overline{V_2^{(0)}}\hskip 0.3pc \) i \( \hskip 0.3pc v_3^{(0)}=\overline{v_2^{(0)}}=\begin{bmatrix}2\\2\\-1-i\end{bmatrix}. \)
Macierze \( \hskip 0.3pc J,\hskip 0.3pc P\hskip 0.3pc \) i \( \hskip 0.3pc P^{-1}\hskip 0.3pc \) mają więc postać:
Wyznaczamy macierz \( \hskip 0.3pc e^{tJ} \)
Zatem
gdzie \( \hskip 0.3pc c_1,\hskip 0.3pc c_2\hskip 0.3pc ,c_3\hskip 0.3pc \) są to dowolne stałe rzeczywiste.
Przykład 2 pokazuje, że jeżeli macierz \( \hskip 0.3pc A\hskip 0.3pc \) ma wartości własne zespolone, to macierz \( \hskip 0.3pc P\cdot e^{tJ}\hskip 0.3pc \) jest zespolona, natomiast macierz \( \hskip 0.3pc P\cdot e^{tJ}\cdot P^{-1}\hskip 0.3pc \) jest rzeczywista, dlatego musimy wyznaczyć macierz \( \hskip 0.3pc P^{-1},\hskip 0.3pc \) bo inaczej otrzymalibyśmy rozwiązanie zespolone układu.
Treść zadania:
Wyznaczyć rozwiązanie ogólne układu równań: